Miras Hukuku Nedir?
Medeni Kanun’un üçüncü kitabı miras hukuku ile alakalıdır. Medeni Kanun'a göre kişilik ölümle son bulur. Ancak ölümle birlikte kişinin sahip olduğu haklar ve borçlar son bulmaz. Bu durumu düzenleyen hukuk dalı miras hukukudur.
Yasal ve atanmış olmak üzere iki çeşit mirasçı vardır. Atanmış mirasçı; yasal olarak miras bırakan kişinin mirasçısı olmadığı halde, miras bırakan kişinin iradesiyle mirasçı olma hakkı kazanan kişilerdir. Yasal mirasçı ise zümreye yani dereceye sahip olan mirasçılardır. Birinci derece zümre; ölen kişinin alt soyudur. Yani varisin çocukları, torunları ve sonrakiler sınırsız mirasçıdır. Çocuklar eşit olarak mirasçıdır. İkinci derece mirasçılar ise ölen kişinin anne ve babasıdır. Anne ve baba yine eşit olarak mirasçıdır. Miras bırakan kişiden önce ölen anne ve babanın yerini her derecede halefiyet yoluyla kendi alt soyları alır. Yani miras bırakan kişinin, anne ve babası ölmüşse, mirasçılar kardeşler ve kardeşlerin alt soylarıdır. Miras hukuku mal paylaşımı zümre sistemi üzerinden yapılır. Miras hukuku mal paylaşım oranları da zümrenin derecesine göre belirlenir. Miras; miras bırakan kişinin ölüm anında kendiliğinde mirasçılara geçer. Mirasçılar ve tereke, ölüm anına göre tespit edilir. Bu yüzden ölüm anının belirlenmesi çok büyük bir önem taşır.
Miras Nedir?
İnsan doğası gereği kazandığı mal varlığı değerlerini ölümden sonra yakınlarına ve sevdiklerine bırakmak ister. Aksi bir düşünce olsaydı, ölümle birlikte kişinin sahip olduğu bütün mal varlığı değerleri son bulmuş olsaydı o zaman insanoğlu daha az açgözlü bir tavır izleyebilirdi ama insanların sahip oldukları noktasında aktarma içgüdüsü vardır. Devletler bu noktada devreye girer. Kimi devlet mal varlığını kazanan kişi, ölümden sonra bu değerlerini istediği kişiye bırakma özgürlüğü tanır. Bazı devletler de ise ölüm anından itibaren bütün mal varlığı değerlerinin devlete intikal edeceğini belirlemişlerdir. Ama bu ikinci durumu benimseyen devletler gördüler ki sahip olduklarını aktaramayacaklarını bilen vatandaşlar kendi işlerini önemsememişlerdir. Bazı hukuk sistemlerinde ise miras aktarılabilir ama bunu miras bırakanın kendisinin belirlemesine izin vermez. Örneğin İslam hukukunda kime ne şekilde miras kalacağı miras bırakan tarafından belirlenmez. Bazı hukuk sistemleri de vardır ki bizim hukukumuzun benimsediği sistem de budur; bir yandan yasal mirasçılığa, bir yandan da miras bırakanın iradesine izin vermiştir.